Chấn thương mô mềm: gân – cơ – dây chằng với nhiều mức độ khác nhau. Nguyên nhân có thể do va chạm, ngã hoặc bị kéo căng quá mức – vặn xoắn, co rút đột ngột với nhiều mức độ khác nhau như giãn – rách – đứt – đụng dập…
Thông thường, tổn thương dây chằng, gân, cơ được chia làm 3 cấp độ. Độ I: Dây chằng (gân, cơ) bị kéo giãn, số lượng bó sợi bị rách 25% với các triệu chứng sưng đau nhẹ, không giới hạn vận động cơ – khớp, nhưng đau tăng lên khi ấn vào vùng tổn thương.
Độ II dây chằng (gân, cơ) bị rách từ 25% đến 75% số sợi biểu hiện sưng bầm tại chỗ, đau nhiều, giới hạn một phần vận động của cơ, mất vững một phần của khớp. Độ III đứt hoàn toàn số sợi cơ hay dây chằng. Mất liên tục của cơ có thể cảm thấy khi sờ dưới da, khớp sưng nhiều, mất vững và có thể bị trật khớp.
Chườm lạnh
Có thể chườm lạnh giúp giảm chảy máu, giảm sưng, giảm đau, giảm viêm, thời gian từ 10-15 phút. Lưu ý không nên chườm quá lâu có thể gây phỏng lạnh.
Phương pháp:
+ Xử dụng đá nhuyễn hoặc nước đá trong túi nylon, bọc khăn vải ướt bên ngoài, chườm lên vùng tổn thương.
+ Chườm lạnh được thực hiện trong 24-72 giờ đầu sau chấn thương.
+ Thời gian chườm là 10-15 phút, rồi nghỉ 30-45 phút, có thể lặp lại nhiều lần trong ngày.
Băng ép
Ngay sau khi chấn thương, có thể bất động tạm thời chi bị chấn thương từ 24 – 72 giờ với nẹp.
Mục đích băng ép là làm giảm giảm sưng có thể thực hiện cùng lúc với chườm lạnh hoặc khi không có chườm lạnh.
Phương pháp:
+ Sử dụng băng thun quấn từ dưới vùng bị tổn thương khoảng 5 – 10 cm quấn lên trên vùng tổn thương và qua khỏi vùng tổn thương.
+ Những vòng đầu quấn hơi chặt sau đó lỏng dần. Sau quấn phải kiểm tra xem có có chèn ép mạch máu thần kinh (quấn quá chặt) hay không.
Kê cao chân
Mục đích kê cao chi chấn thương giúp máu trở về tim tốt hơn, làm giảm sưng và viêm, đặc biệt đối với chi dưới, có thể nằm kê cao chân 10 – 15cm trong 24 – 72 giờ đầu.
Lưu ý: Trong 48 giờ đầu không được chườm nóng, xoa bóp các loại dầu nóng, kéo nắn chi hay vùng bị tổn thương vì dễ làm tổn thương dập – rách – đứt – tăng lên, chảy máu và sưng nề nhiều hơn, hiện tượng viêm tăng lên và kéo dài làm mô bị tổn thương lâu lành hoặc lành với sẹo xấu.
Lưu ý không bôi dầu nóng, xoa mật gấu khi bị giãn dây chằng
Đặc biệt đối với dây chằng, nếu xoa bóp với các loại dầu có thể kích thích hình thành các mô sợi (Fibro) thế cho các sợi collagen dẫn đến giảm tính đàn hồi, chắc của dây chằng, sau khi lành dây chằng trở nên yếu và dễ bị tổn thương lại.
Ngoài các phương pháp trên có thể dùng thuốc giảm đau thông thường để trợ giúp. Trường hợp sau 24 – 72 giờ tổn thương không giảm nhiều, hoặc tổn thương ban đầu trầm trọng hơn cần đến bệnh viện để thăm khám, điều trị.
Leave a Reply